แผ่นดินไหวเป็นภัยพิบัติทางธรรมชาติที่ไม่อาจคาดการณ์ล่วงหน้าว่าจะเกิดขึ้นที่ไหนและเมื่อไร แม้สถิติการเกิดแผ่นดินไหวย้อนหลังไป 10 ปี จะยังไม่พบสิ่งบ่งชี้ผิดปกติ และดูเหมือนว่าแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นติดๆกันในช่วงต้นปี 2554 นั้นจะเป็นเรื่องบังเอิญ แต่นี่คือสัญญาณเตือนภัยจากธรรมชาติว่าแผ่นดินไหวจะเกิดขึ้นที่ไหนและเมื่อไรในโลกนี้ก็เป็นไปได้ และประเทศไทยก็ไม่ได้ปลอดภัยจากแผ่นดินไหวโดยสิ้นเชิงเสียทีเดียว ในรอบ 36 ปีที่ผ่านมามีแผ่นดินไหวที่มีขนาดเกิน 5 ริกเตอร์ขึ้นไปเกิดขึ้นในประเทศไทยนับจำนวนครั้งได้ถึง 8 ครั้งด้วยกัน ซึ่งหมายความว่าเกิดแผ่นดินไหวระดับกลางขึ้น 1 ครั้งทุกๆ 4-5 ปี แผ่นดินไหวระดับ 5 ริกเตอร์เป็นแผ่นดินไหวที่อาจทาลายโครงสร้างอาคารบ้านเรือนได้หากเกิดขึ้นอยู่ใกล้ๆที่ชุมชน
แม้ในอดีตที่ผ่านมา แผ่นดินไหวจะไม่ได้ส่งผลให้อาคารบ้านเรือนเสียหายจนถึงขั้นพังถล่มลงมา แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าแผ่นดินไหวที่มีขนาดใหญ่กว่านี้จะเกิดขึ้นไม่ได้ เหตุการณ์หลายเหตุการณ์ในอดีตที่ไม่เคยคาดคิดมาก่อนว่าจะเกิดขึ้นก็ได้เกิดขึ้นมาแล้ว ยกตัวอย่างเช่น เหตุการณ์คลื่นสึนามิที่ซัดชายฝั่งทะเลอันดามันของประเทศไทยเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2547 จนทาให้มีผู้เสียชีวิตจานวนหลายพันคนในประเทศไทย
แม้ว่าแผ่นดินไหวไม่อาจทานายล่วงหน้าได้ว่าจะเกิดขึ้นที่ไหนและเมื่อไร แต่หากมีการเตรียมความพร้อมอาคารบ้านเรือนและสิ่งก่อสร้างที่ดี ก็จะช่วยลดความสูญเสียลงได้มาก ประเทศไทยถือว่าโชคดีที่ธรรมชาติไม่ได้โหดร้ายมากจนเกินไป หากมีการเตรียมรับมือที่ดีแล้ว เชื่อว่าประเทศไทยจะปลอดภัยจากแผ่นดินไหวได้อย่างแน่นอน การเตรียมความพร้อมด้านอาคารได้แก่ การก่อสร้างอาคารให้ต้านแผ่นดินไหว และการเสริมความแข็งแรงอาคารเก่าให้ต้านแผ่นดินไหวได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่สามารถทาได้และควรกระทา เพราะธรรมชาติได้ส่งสัญญาณเตือนมาเป็นระยะๆแล้ว และหากเรายังคงประมาทและไม่ใส่ใจเสียงเตือนจากธรรมชาติ ก็อาจจะต้องพบกับความสูญเสียแบบที่ไม่คาดคิดมาก่อน ผมหวังว่าเราจะเตรียมความพร้อมอาคารของเราให้รับมือแผ่นดินไหวได้ และคงจะไม่สายเกินไปที่จะเริ่มต้นตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป
เวบไซต์นี้ให้ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับความเสี่ยงของประเทศไทยต่อแผ่นดินไหวและสึนามิและแนวทางการรับมือที่ประชาชนควรรับทราบ โดยข้อมูลในหนังสือเล่มนี้ส่วนหนึ่งเป็นผลงานจากงานวิจัยชุดโครงการลดภัยพิบัติจากแผ่นดินไหวในประเทศไทย ท้ายสุดนี้ ผมขอขอบคุณสานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัยหรือ สกว. ที่ได้ให้ทุนสนับสนุนการจัดทาหนังสือเล่มนี้จนออกมาเป็นรูปเล่มที่สมบูรณ์และหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อคนไทยในการที่จะเข้าใจแผ่นดินไหวและสึนามิได้ดีขึ้นตลอดจนทราบความเสี่ยงและแนวทางการเตรียมความพร้อมรับมือภัยธรรมชาติเพื่อให้ความเกิดความปลอดภัยแก่คนไทยทุกคน
ศ.ดร.อมร พิมานมาศ
มีนาคม 2555
